Wpływ stanu zdrowotnego wymienia na zawartość laktozy w mleku krów.
Zawartości laktozy w mleku krów maleje wraz z zaawansowaniem stanu zapalnego wymienia a jednocześnie wyraźnie wzrasta zawartość chlorków. Ta wzajemna współzależność wymienionych składników wynika z ich udziału w kształtowaniu ciśnienia osmotycznego mleka (Cichosz i Giczewska 2002).W stanie zapalnym gruczołu mlekowego, przy którym upośledzana jest czynność tkanki gruczołowej zmniejsza się ilość tych składników, które wytwarzane są w gruczole mlekowym (Kuncewicz i Jaworski 1984).
Czaplicka (1999) podaje, że wraz z pogorszeniem się stanu zdrowotnego gruczołu mlekowego następowało obniżenie zawartości laktozy. W grupie krów zdrowych wartość tej cechy wynosiła 4,89%, natomiast w grupie krów z najbardziej zaawansowanymi zmianami chorobowymi – 4,66%. Wyraźne zmniejszenie laktozy w mleku wraz z nasileniem zapalenia wymienia zaobserwowali Feleńczak i in. (1988), stwierdzając u krów z podkliniczną formą zapalenia gruczołu mlekowego spadek zawartości laktozy o 0,39%. Również Kostyra (1984) odnotował spadek zawartości laktozy o 4 227 mg/100cmł mleka do 2 836 mg/100cmł. Duże obniżenie udziału laktozy w mleku pochodzącym z chorego płata wymienia zaobserwowali również Czaplicka in. (1996a,b) oraz Kisza i Sajko (1987). Głąbówna i in. (1978) określili, że wartość progowa laktozy w mleku pochodzącym ze zdrowego wymienia powinna wynosić 45,6 g/l, Fernando (1983), że waha się w granicach 4,5 – 4,8%, a Gadek i in. (1977) - 4,4%. Kuncewicz i Jaworski (1984) przeprowadzili badania i na podstawie rozdziałów chromatograficznych badanego materiału stwierdzili występowanie γ, α i β galaktozy α i β glukozy oraz α i β laktozy zarówno w mleku zdrowym jak również mastitisowym. Zapalenie gruczołu mlekowego oraz nasilanie się objawów chorobowych nie wpłynęło zasadniczo na poziom galaktozy i glukozy w badanym mleku. Zawartość tych składników w mleku krów chorych utrzymywała się na zbliżonym poziomie co u zwierząt zdrowych. Inaczej kształtowała się natomiast, jak już wcześniej podano, zawartość laktozy. Wraz ze wzrostem stopnia schorzenia zapalenia wymienia zawartość tego składnika malała od wartości 4227 mg/100 cmł do 2036 mg/100 cmł, a różnice w jej zawartości były statystycznie istotne.
Górska (2004) podaje, że wraz ze wzrostem liczby komórek somatycznych w mleku z 400 tys./ml do >1000 tys./ml obniżyła się dzienna wydajność mleka z 17,4 l do 16,2 l, a także zawartość laktozy z 4,73% do 4,48%. Ponadto wyniki dotyczące zmian w składzie chemicznym mleka wraz ze wzrostem liczby komórek somatycznych są zgodne z uzyskanymi przez Górską (2004), Sawę i Piwczyńskiego (2002), Piwczyńskiego (2003)
i Mroczkowskiego i in. (1999), którzy wykazali, że wraz ze wzrostem liczby komórek somatycznych z 400 tys./ml do >1000 tys./ml zmniejszyła się procentowa zawartość laktozy w mleku z 4,61% do 4,26% .
W badaniach Puchajdy i in. (2000) ocena zawartości laktozy wykazała, że próbki mleka pochodzące od krów zdrowych charakteryzowały się wyższą zawartością tego składnika w porównaniu z surowcem pozyskanym od krów chorych. Różnice pomiędzy poziomem laktozy w mleku krów zdrowych i chorych wynosiły od 0,06 do 0,1%.
Poziom laktozy w mleku pozostaje w ścisłej relacji z zawartością chlorków, a oba składniki są ujęte w stałej dla mleka tzw. liczbie chlorocukrowej, która jest bardzo dobrym wskaźnikiem stanu zdrowotnego wymienia (Kisza i Sajko 1987). Stwierdzone niewielkie obniżenie zawartości laktozy w mleku od krów chorych może świadczyć, że stan zapalny wymion przebiega w formie subklinicznej (Puchajda i in. 2000).
Gebler i in. (1997) w swoich badaniach zaobserwowali obniżenie się laktozy z 4,81% w grupie krów zdrowych do 4,57% w grupie z najbardziej zaawansowanymi zmianami chorobowymi.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.